කතරගමට රුහුණු රටේ - හිඟා කකා ලබන විටේ - 2

කාලයක් මම තිස්සමහාරාමේ රාජකාරි කලා. තිස්සට මාරුව ආපු වෙලාවේ දෙහිඅත්තකණ්ඩිය ශාකාවේ හිටපු මගේ මිත්‍රයෙකුට මම කිව්වා දැන් මම පොර ඉන්න ප්‍රදේශය කිට්ටුවට එන නිසා නිතර හමුවෙන්න පුලුවන්වෙයි කියල. (දෙහිඅත්තකණ්ඩිය තියෙන්නේ රුහුණට ආසන්නව කියලයි මං හිතාගෙන හිටියේ.) "උඹට පිස්සුද, යකෝ තිස්සමහාරාමේ තියෙන්නේ ලංකාවේ පුකේ, දෙහිඅත්තකණ්ඩිය තියෙන්නේ ලංකාවේ පිටේ. පුදුම දුරක් බං" මූ කිව්වේනැතෑ. ඊට පස්සෙ මං ලංකාවේ සිතියම අරන් බැලුව. ලංකාවේ ඔලුව යාපනේ හැටියට අරගෙන බටහිර පැත්තට මූණ දාල ඇනතියාගෙන ඉන්න පුද්ගලයෙක් වගේ පේන ස්වභාවයක් තියෙනවනේ. එහෙම බැලුවම වැඩේ ඇත්ත. මං ඉතින් මේක කිව්වේ කතරගම පිහිටීම පොඩ්ඩක් මතක් කරල දෙන්න. කතරගමත් ඔය පුක හරියේ තමා තියෙන්නේ. කොළඹ ඉඳල කතරගම යන කව්රුත් තිස්ස හරහානේ හුඟක් වෙලාවට යන්නේ. සමහරවිට රත්නපුරේ හරහා ඇවිත් උඩවලව පහුකරලා තණමල්විලින් හරවල ලුණුගම්වෙහෙර පැත්තෙන් (තිස්සට නොගිහින්) කතරගම යන්නත් පුළුවන්. මේ දවස්වල ඔය පාරත් හොඳට හදාගෙන යනවා. නොගිය කෙනෙකුට ඉස්සරහට ඒ පැත්තෙන් යන්න ලේසියෙන් පුලුවන්වෙයි.  තව බුත්තල පැත්තෙනුත් කතරගමට යන්ඩ පාරක් තියෙනවා. යාල හරහා තමා ඒ පාර වැටිලා තියෙන්නේ. 

කතරගම නගරය තුන් පැත්තකින් යාල කැලෙන් වටවෙලා. (යාල කැලේ කිව්වට හරි නම "රුහුණු ජාතික වනෝද්‍යානය"). දෙවාලේටයි, කිරි වෙහෙරටයි යන්ඩ මැණික් ගඟෙන් එගොඩ වෙන්ඩ ඕනෙ. ඒ සඳහා පුංචි පාලම් කිහිපයක්ම තියෙනවා. ටවුමට ළඟම පාලම් දෙකෙන් එකකින් එගොඩ උනහම දේවාලෙට ඉස්සෙල්ලම යන්ඩ පුළුවන්. ටවුමේ ටිකක් එහාට වෙන්ඩ ගංගාරාම විශ්‍රාම ශාලාව පැත්තෙන් තව පාලමක් තියෙනවා. ඒකෙන් එගොඩ උනොත් කෙලින්ම කිරි වෙහෙරට. බෞද්ධයන්ගේ විශ්වාසය මේ කිරි වෙහෙර තියෙන තැනට බුදු හාමුදුරුවෝ වැඩිය බවයි. හවස ඉර බැහැල ගියහම කිරි වෙහෙර මළුවට ගිහිල්ල බුදුන් වඳින කොට හිතට හරිම සැහැල්ලුවක් දැනෙනවා. නිකන් ඔහේ වාඩිවෙලා හිටියත් සැපයි. ලංකාවේ බුදුහාමුදුරුවෝ වැඩියයි කියන බොහෝ තැන්වල මට ඔය සැහැල්ලු ගතිය දැනිල තියෙනවා. කිරි වෙහෙරට අදාල බෝධීන් වහන්සේ තියෙන්නේ කතරගම දේවාලය අසලයි. ඒ බෝධිය අෂ්ට ඵලරුහ බෝධි වලින් එකක් හැටියට සැලකෙනවා. ඔය අෂ්ට ඵලරුහ බෝධි කියන්නේ ලංකාවට සිරි මහා බෝධිය ගෙනාවට පස්සෙ ඒ බෝධියෙන් ලැබුණු මුල්ම ඵල අටෙන් හටගත් බෝධීන් වහන්සේලා. 

කතරගම දේවාලයත් බොහොම පැරණි සිද්ධස්ථානයක්. දුටු ගැමුණු රජ්ජුරුවන්ගේ කාලෙත් කතරගම දේවාලෙට වැඳුම් පිදුම් කරල තියෙන බව කියැවෙනවා. දුටු ගැමුණු කතාව ඇසුරින් ඩෙනිස් ක්ලාක් ලියපු "The Golden Island" පොතේ කතරගම දේවාලේ ගැන සඳහන්වෙනවා. (රසවත් කෘතියක්. සිංහලෙන් ඕනෙ නම් අනුලා ද සිල්වා මහත්මිය මෙය "කෝනා" නමින් සිංහලට නගල තියෙනවා.) ඒ පොතේ හැටියට ඒ කාලෙත් ද්‍රවිඩ ජාතිකයෝ කතරගම දේවාලේ වන්දනා කරන්ඩ ඇවිත් තියෙනවා. ඔය කාලෙ කතරගම අවට දැන් වගේ කැලයක් තිබිල නැහැ. විශාල ජනාවාස තිබූ බවට සාධක ඕන තරම්. යාල කියන්නේ ඒ දවස්වල තිබුණු කුඹුරු යාය. Block 2 එකට ගියහම ඒ බව හොඳට පේනවා. පුරන් වෙච්ච කුඹුරු යාය දැන් තෘණ කුලේ ශාක වලින් හෙවුණු වගුරු බිමක්. මේ ප්‍රදේශ දහතුන් වන සියවස වගේ කාලේදී අත්හැර දමල තියෙනවා. පරසතුරු උවදුරු නිසා දුර්වල රාජ්‍ය බිහිවෙනකොට මේ ප්‍රදේශ ගැන අවධානය අඩු වෙන්ඩ ඇති. ඊට පහු කාලෙ වැදි ජනතාව මේ පළාත් වල හිටපු බව විශ්වාස කරනවා. 15වන සියවසේදී කතරගම පුද බිම වන්දනාව නැවත පටන් අරන් තියෙනවා. පුද බිම රැකගෙන හිටි වැදි පිරිස් එළවලා සිංහලයොයි, හින්දූනුයි මෙතන අයෙත් අල්ලගත්තලු. 

කතරගමට අදත් ද්‍රවිඩ ජාතිකයෝ පා ගමනින් වන්දනාවේ එනවා. බොහෝ විට ඇසල උත්සව සමයෙදි. මඩකලපුව හරහා පොතුවිල් පැත්තෙන් ඇවිත් පානම හරියෙන් 'කුමන' අභය භූමියට ඇතුල්වෙලා  යාල කැලේ මැද්දෙන් කතරගමට බොහොම දුෂ්කර ගමනක යෙදෙනවා. ඔය කැලේ මැද්දෙන් එනකොට අලි, කොටි (දිවියෝ), වලස්සු වගේ සත්තු හමුවුනත් ඔවුන්ගෙන් වන්දනා කරුවන්ට හානියක් වූ බව වැඩිය අහන්ඩ නැහැ. දෙවියන්ට ඇති භක්තිය නිසා කරදරයක් වෙන්නේ නැති බවයි ඔවුන් හිතන්නේ. ඒ කොහොම උනත් කණ්ඩායම් වශයෙන් එන මිනිස්සු අතරට යන්ඩ වන සත්තු කැමති නැහැ. බලන්නේ පුළුවන් තරං මග අරින්න. 

මේ නඩ කතරගමට ඇවිත් දේවාලය අවට භූමියේ නවාතැන් ගන්නවා. මේ කාලෙ කතරගම පැත්තට වැස්ස නැහැ. ඒ නිසා එළිමහනේ නවතින්ඩ පුළුවන්. මැණික් ගඟෙන් නාල පිරිසිදු වෙලා තමා හරෝ හරා  කිය කියා දේවාලේ වඳින්ඩ යන්නෙ. සමහරු දිය රෙද්ද පිටින්ම දේවාලෙට යනවා. තව දෙවියන් වෙනුවෙන් හිස බෑමත් චාරිත්‍රයක්. සමහරු දිවේ තියුණු උල් තියෙන පොඩි ත්‍රිශූල ඇනගෙන දේව භක්තිය පලකරනවා. තවත් අය දේවාලය වටේ පෙරලි පෙරලි වඳිනවා. ද්‍රවිඩ පිරිමි නං බොහෝ විට දේවාලෙට යනවිට උඩුකය වසන්නේ නැහැ. යටි කයේ ජෝතිය. මේ දෙවියන් වෙනුවෙන් රත් පැහැ වස්ත්‍ර  පැලදීමත් විශේෂයි. දෙවියන් වෙනුවෙන් බාර හාර වුනු අය කාවාඩි නටමින් දේවාලය වෙත පැමිණීමත් බලන්න ආසා හිතෙන දර්ශනයක්. මෝලම් කණ්ඩායමක් කුලියට අරගෙන භක්ති ගීත වාදනය කරමින් නට නට දේවාලේ වටේට යනවා. මේ මෝලම් කණ්ඩායම් නිතර වයන ගීත දෙකක් තමා කඳ සුරිඳුනි ඔබෙ ඔද තෙද දැක හද (ක්ලැරන්ස්) සහ කදිර සුරිඳුනේ (අමරදේව) කියන ගීත. තව ගීත බොහොමයක් තියෙනව.

 කතරගමට ගිය හැම විටම මට සිහි වෙන කලා කෘති දෙකක් තියෙනවා. එකක් තමා තිස්ස අබේසේකරයන්ගේ "කරුමක්කාරයෝ" චිත්‍ර පටය. (අර නලිනි දොස්තර නෝනා ගෙදර ඉඳන් සිල් ගත්ත දවසේ බැලුව කිව්වේ ඒක තමා.) මේක ගුණදාස අමරසේකරයන්ගේ නව කතාවක්. සෝමක්කයි (ගීතා කුමාරසිංහ), එයාගෙ මනුස්සයයි (උපාලි අත්තනායක), මස්සිනයි (විජය කුමාරතුංග) කතරගම දේවාලෙට එනවා දරුවෙක් ලබාගන්ඩ බාරයක් වෙන්ඩ. මතකයේ රැඳුණු දර්ශන කිහිපයක් තමා චිත්‍රපටයේ ඊළඟට දිගහැරෙන්නේ. බලනවා මිසක් කියලනන් වැඩක් වෙන්නෙ නෑ. (දැන් ඩීවීඩී එක තියෙනව මයෙ හිතේ.) මට නං මැණික් ගඟ දකිනකොට ඔය දර්ශන ටික අනිවාර්යයෙන් මැවිල පේනවා.

අනෙක් කෘතිය තමා රැපියෙල් තෙන්නකෝන් ශූරීන්ගේ "කුකුළු හැවිල්ල" කවි පන්තිය. මේ කවි පන්තියේ කියැවෙන්නෙ තමන්ගෙ කුකුළා නැතිවුණු ගැමියෙක් කුකුළා හොරකන් කළ තැනැත්තාට ශාප කරමින් කඳ සුරිඳුන් වෙත කරන යාදින්නක්. කඳ සුරිඳුගේ වාහනය මොණරා උනාට ධජයේ ඉන්නේ කුකුළා. (එක් එක් දෙවිවරුන්ට වෙන වෙනම ධජ තිබෙන බව ධජග්ග සූත්‍රයෙත් කියැවෙනවා.) මේ කවි පන්තිය ලස්සන ගීතයක් බවට හරවල සුනිල් ශාන්තයන් ගායනා කලා. රූපවාහිනී වැඩ සටහනකදී අයිවෝ ඩෙනිසුත් මේ ගීය ගායනා කරනවා මම දැක්ක. අන්තර් ජාලෙ පීර පීර බැලුව, ඒත් සොයාගන්න ලැබුනෙ නැහැ. මගේ මතකයේ රැඳිල තියෙන කවි ටික පහත දැක්වෙනවා.

--කුකුළු හැවිල්ල--

දුදනොද බිඳ - බඳ තෙද කඳ

කඳ දෙව්රද - සාමිනේ 

මට කල මෙවිපත අනේ - බලා ගන්න දෙවියනේ

වැජඹෙන නා මෙවිමනේ - බලන්න නා සාමිනේ 

මගෙ කුකුළා නැසූ එකා - ධජය ඔබගෙ පාලු යකා

මින් එක බුද දිනක් තකා - ඉන්නට ඉඩ නොදී මකා

බලා එල්ල - ඇන්න හෙල්ල 

වැදුනි එල්ල - මරු තැනේ

කතරගමට රුහුණු රටේ - හිඟා කකා ලබන රිසේ 

පයින්මැ ගොස් ඇවිද වටේ - පොලොවැ උලා නළල් ඇටේ

"දුදනන්ගේ එඩිය බිඳ ඔද තෙද කඳ පැතිරවූ, නා විමනේ වැඩ සිටිමින් අනුන්ට සරණ වන කතරගම දෙවිඳුනි, මට කලාවූ විපත බලා ගනු මැනව. එකෙක් මගේ කුකුළා විනාශ කළෙහිය. ඌ ඔබේ ධජයද පාලු කරන යකෙකි. මින් ඉදිරියට තව එක බදාදා දිනයක් හෝ මූට විසීමට ඉඩ නොදී විනාශ කර දමනු මැනව. ඔබ එල්ලය බලා හෙල්ලෙන් ඇන්නොත් එය මාරක ස්ථානයටම වදිනු ඇත. ඔබ මගේ යැදුමට සවන්දුනහොත් මම රුහුණු රටේ කතරගමට හිඟා කකා පයින්ම පැමිණ ඔබේ දේවාලය වටා ගොස් නළල පොළොවේ උලා ඔබ නමදිමි." 

කවියේ මතක එපමණයි. තව තියෙනව. දන්නා කෙනෙක් ඉතුරුටික කිව්වොත් පිං. මං හිතන්නේ බොහෝ දෙනා අහලවත් නැතුව ඇති. බ්ලොග් අවකාසේ සේකරයන්වත් නොදන්න අය ඉන්දැද්දී ඉතිං රැපියෙල් තෙන්නකෝන්ව දන්නෙ එහෙමත් කෙනෙක් තමා. 

අදට ඇති මයෙ හිතේ. ස්කන්ධට උදව් කරන්න ගිහින් සහෝදර ගණපතිට වෙච්චි ඇබැද්දියකුත් තියෙනව. ඒක පස්සෙ කියන්නන්.  

ප.ලි.: මා විසින් ඉහත පලකළ කවි කිහිපයෙහි දොස් ඇති බව දැන් වැටහී ඇත. නිවැරදි සම්පූර්ණ කවි පන්තිය සඳහා හරී - පිණිපළස ගුරුතුමිය විසින් පලකළ කමෙන්ටුව බලන්න. එමෙන්ම නලිනි චන්දිමා වෛද්‍ය තුමිය සොයා දුන් සුනිල් ශාන්තයන් ගයන ගීතයට අදාල ජාල ලිපිනය මෙසේය.  
http://www.megaupload.com/?d=YML5JZI8

The above seems not working now. Here is a new link to listen to the song in U tube;
https://www.youtube.com/watch?v=j9vUClp442k